Deel 2 : Clicker tips
Misschien bent u enthousiast geworden en wilt u de clicker-methode proberen. Om u op weg te helpen, hebben we onderstaande tips opgenomen. Deze tips zijn een bewerking uit Een hond en een dolfijn van Karin Pryor. Voor meer uitleg over een tip, klikt u op de tekst.
Altijd eerst klikken, daarna belonen
Klik altijd terwijl het gedrag plaatsvindt
Gebruik de clicker niet om de aandacht van de hond te trekken of om de hond te laten komen
Gebruik de clicker niet om aan te moedigen of als een startsignaal
Gebruik het juiste formaat en type voedselbeloning voor uw huisdier
Hou uw trainingssessies kort en gevarieerd, oefen niet steeds maar weer hetzelfde
Verwacht vooruitgang in pieken en dalen
Als een gedraging die het dier goed kent opeens verslechtert: ga even terug naar af
1. Altijd eerst klikken, daarna belonen
Bij deze manier van trainen hoeft u het voedsel niet in de hand te hebben om de hond te lokken of te verleiden. Wat uw huisdier doet op het moment dat hij het brokje krijgt, is niet belangrijk. Uw hond zal onthouden wat hij deed toen hij de klik hoorde. Nadat u hebt geklikt, grijpt u naar het brokje en geeft u het aan de hond. Omdat het om het moment van de klik gaat, niet om wat erna gebeurt, betekent klik tegelijk 'einde oefening'. Na het geven van de beloning kunt u direct verder met de training.
2. Klik altijd terwijl het gedrag plaatsvindt
De klik is een soort akoestische pijl: het signaal dringt als het ware rechtstreeks in het zenuwstelsel van de hond door met de mededeling: "wat je nu, op dit moment doet, heeft je iets opgeleverd".
Klik dus op de momenten dat het telt. Als u bijvoorbeeld de hond wilt leren springen, klik dan niet voordat hij springt. Klik ook niet nadat hij de sprong heeft beëindigd. Klik niet als u denkt dat hij gaat springen. Klik terwijl de hond in de lucht is. Als de hond eenmaal heeft geleerd de sprong te maken, kunt u de landing verbeteren, bijvoorbeeld door op het moment van een juiste landing te klikken.
U hebt misschien de neiging om voor uitzonderlijk gedrag meerdere keren te klikken - kliklik kliklik. MAAR: de timing van de klik is cruciaal; het is het moment dat u klikt dat het dier exact vertelt wat u aanstond. Als u meerdere keren achter elkaar klikt, kan het dier niet onderscheiden welke klik nu precies de boodschap overbrengt, en het gedrag zal niet verbeteren. Bovendien kan het zijn dat uw huisdier alleen nog maar voor meervoudige kliks gaat werken. Voor uitzonderlijk gedrag kunt u wel een jackpot geven: een superbeloning.
4. Gebruik de clicker niet om de aandacht van de hond te trekken of om de hond te laten komen
Natuurlijk werkt het, in het begin tenminste. Als u in het verleden problemen had met dergelijke dingen, kan deze nieuwe reactie van uw hond misschien versterkend (belonend) werken voor uzelf, dus zult u in de verleiding komen het steeds weer te proberen. Maar kijk uit! Als u doorgaat met het roepen van de hond met de clicker of met klikken om de hond af te leiden van andere interessante zaken, verliest u de kracht van de clicker als een stukje informatie voor uw hond.
5. Gebruik de clicker niet om aan te moedigen of als een startsignaal
Bedenk u altijd: "wat ben ik nu aan het versterken?". Als de hond aarzelt of achterblijft en u klikt om hem aan te moedigen, versterkt u juist het aarzelen of achterblijven. Klik alleen voor het gedrag dat u wilt hebben.
6. Gebruik het juiste formaat en type voedselbeloning voor uw huisdier
Hier volgen een paar regels van gezond verstand over voedselbeloningen.
Begin uw training altijd als het dier hongerig is. Hou bijvoorbeeld een trainingssessie vlak voor het ontbijt of het avondeten van de hond. Laat het eten niet de hele dag staan, maar voer uw dier op gezette tijden. Laat uw beloning onderdeel zijn van zijn dagelijkse voeding. Als u veel beloont, geef hem dan gewoon minder eten. Gebruik in het begin, terwijl u en uw huisdier dit nieuwe spel leren, een zeer gewild, lekker ruikend voedsel en niet de saaie alledaagse brokjes. En gebruik hele kleine, direct weg te slikken voertjes.
Hou het trainen leuk. Meng er altijd een paar eenvoudige taakjes tussendoor als u aan iets moeilijks werkt. Begin uw trainingen niet altijd met oude, makkelijke dingen en eindig niet steeds met de nieuwe moeilijke. Dat is een goede manier om uw huisdier te leren dat trainen iets vreselijks is, waar hij zo snel mogelijk vanaf wil zijn. Eindig altijd met iets eenvoudigs en leuks, iets waarbij het huisdier ervan op aan kan dat het beloond gaat worden.
7. Als uw huisdier eenmaal een nieuwe vaardigheid heeft geleerd, klik dan niet meer voor iedere juiste reactie
Begin, in plaats daarvan, met het klikken en belonen voor iedere tweede reactie. Voor een verdere afbouw van het aantal beloningen kunt u daarna overgaan op 'variabele beloning' oftewel 'intervalbeloning'. U beloont dan gemiddeld om de zoveel reacties, waarbij u het gemiddelde heel langzaam opvoert. Wees daarbij zo onvoorspelbaar mogelijk. U hoeft niet bang te zijn dat uw huisdier het gedrag vergeet. Met deze rustige afbouw van het aantal versterkingen zal het gedrag zelfs betrouwbaarder worden. Het klinkt tegenstrijdig, maar het is een van de belangrijkste dingen om te leren in clicker-training. Probeert u het maar eens met een of meer gedragingen. U zult zien dat het zo werkt!
8. Hou uw trainingssessies kort en gevarieerd, oefen niet steeds maar weer hetzelfde
Train kort. In drie korte sessies van ieder vijf minuten bereikt u meer dan in drie sessies van een halfuur waarbij u en uw huisdier allebei vermoeid raken. U hoeft bij deze training niet steeds te herhalen om het 'erin te krijgen' en al helemaal niet om het 'erin te houden'. Gedrag getraind door 'shaping' en versterking vervalt niet. Zelfs als er dagen, weken of maanden tussen sessies zitten, zal het dier onthouden wat u succesvol hebt overgebracht, en het graag nog een keer doen.
9. Verwacht vooruitgang in pieken en dalen
In de traditionele training eisen we vaak gelijk de hele, of grote stappen van, een gedraging, en na een eerste positieve aanleerfase corrigeren we iedere afwijking van dat gedrag, totdat het dier de gedraging voor langere tijd kan uitvoeren zonder correcties. Shaping van gedrag door middel van versterking werkt anders. We bouwen het gedrag op in kleine stapjes. Het dier ontdekt bij iedere nieuwe stap hoe hij versterkt kan worden. Dat vereist meer denkwerk en creativiteit van de trainer, maar de mate van voortgang kan spectaculair zijn.
Toch kan het leerproces opeens stagneren, waarbij het lijkt of het dier tijdelijk helemaal geen verbeteringen maakt. Blijf volhouden: meestal komt na een stagnatie opeens een enorme sprong voorwaarts. Het helpt om iedere trainingssessie met een kleine herhaling te beginnen.
10. Ga even terug naar af als een gedraging die het dier goed kent opeens verslechtert
Soms maken veranderingen in omstandigheden het moeilijker voor het dier, moeilijker dan wij vaak denken. Neem bijvoorbeeld een hond die prachtig volgt of perfect komt in je huis, tuin of op de hondenschool. In een nieuwe omgeving trekt hij zich ineens niets meer van uw commando aan. Ga niet schelden! Doe in plaats daarvan alsof u dit nog nooit getraind hebt. Ga terug naar het eerste dat u de hond hebt geleerd met de clicker, zelfs als dit 'komen aan de lijn voor een klik en een stukje kip' was. Herhaal in sneltempo de stappen die u ook bij het aanleren hebt gevolgd, maar nu in deze nieuwe omstandigheden. De snelle herhaling van het shapingproces is vaak voldoende om de gedragingen ook in de nieuwe omgeving te verkrijgen. Mogelijk heeft uw hond aan één sessie genoeg, misschien heeft hij er twee of drie nodig. Maar het zal zeker veel sneller gaan dan de eerste keer. Zorg ervoor dat u een jackpot van heerlijke voertjes geeft als het lukt!
11. Denk niet dat u de gedachten van de hond kunt lezen
Aan de hand van zijn houding kunnen we soms zien hoe de hond zich voelt (en daarbij kunnen we er soms ook naast zitten). Maar waarom hij zich zo voelt of waarom hij zich zo gedraagt, blijft hooguit gokken. Als de hond niet doet wat u van hem verwacht, zijn er altijd mensen die onmiddellijk precies weten wat de reden is. De hond is 'gestresst'. De hond is 'te dominant'. Hij 'wil u terugpakken'. Wat dan ook. Daarna doen ze uit de doeken hoe deze door hen verzonnen oorzaak kan worden opgelost. Veelal door te straffen.
Luister hier niet naar! Als een gedraging die uw hond kent plotseling terugvalt, vraag u dan niet teveel af waarom. Misschien komt u er nooit achter. Misschien dacht de hond dat de regels alleen werken als u witte schoenen draagt, en draagt u nieuwe paarse sportschoenen. Ga gewoon even terug naar af: herhaal het shapingproces, en versterk makkelijkere stappen, totdat de gedraging weer tevoorschijn komt.
Het is altijd erg verleidelijk om tijdens een trainingssessie een geslaagde gedraging nog een keer, en nog een keer, te proberen te krijgen. Totdat het dier een fout maakt en de gedraging uit elkaar valt. Leer om te stoppen op het hoogtepunt. Laat succes achter in het hoofd van het dier. Als u geen vooruitgang boekt en u wilt stoppen met trainen, doe dan iets gemakkelijks voordat u stopt, iets waarvan u weet dat u de hond ervoor kunt klikken.
Als u gefrustreerd raakt of kwaad wordt, stop dan meteen. Train niet als u boos bent. Neem even pauze en probeer het later opnieuw. Een kopje thee of koffie kan bij het trainen een uiterst belangrijk attribuut zijn. Ga even rustig zitten en denk na over wat er mis ging en hoe u ervoor kunt zorgen dat de hond het de volgende keer wel goed doet. Laat de hond niet zien dat u boos bent: het leert de hond alleen maar dat u onvoorspelbaar bent.
Clicker-training
Deel 1 : Basis clicker-training
Deel 2 : Clicker tips
Deel 3 : Veelgestelde clicker-vragen
Geschreven door Sandra Hurkmans
| Welkom |
| Ontstaan |
| Bestuur |
| Ligging |
| Contact |
| Huishoudelijk Reglement |
| Wat is gehoorzaamheid? |
| Indeling reeksen |
| Lesgevers |
| Wedstrijden |
| Puppies |
| Starters |
| Beginners |
| Gevorderden |
| Ereklasse |
| Wat is Agility? |
| Indeling reeksen |
| Lesgevers |
| Wedstrijden |